“Éxito escolar NON é sinónimo de éxito na vida”
Esteban Gabriel Satana Cabrera :: INED21
MALOS ESTUDANTES
Se me permiten, quérome facer eco destas palabras dun gran mestre e
psicopedagogo italiano, Francesco Tonucci, porque describen claramente o
panorama social e educativo que estamos a vivir.
En Canarias, temos moitos e variados exemplos de persoas que
sen apenas estudos, xa que na súa época estudantil foron etiquetaxes como “malos
estudantes”, na súa vida profesional, tiveron un éxito inimaxinable
para os seus mestres da escola.
Sempre lembrarei na miña época de estudante a Lucas, o máis “intelixente”
da clase, o que sacaba mellores notas, o modelo para os outros que non eramos
cualificados como “bos”, e ao final terminou de camareiro cando todos
imaxinabámonolo/imaxinabámosnolo pouco menos que en a NASA.
PENSADOS POR ADULTOS
Isto por que ocorre? Os centros educativos están pensados por
adultos. A opinión do alumnado sobre os agrupamentos, o ambiente de aula,
os contidos, etc.; xeralmente, non é tomada en conta, por non dicir
nunca. Pero, pola contra, as leis que protexen ao menor, din
claramente que hai que resaltar o interese dos máis pequenos, sinalando
que teñen dereito a que o seu interese sexa valorado e considerado
como primordial en tódalas accións e decisións que lle conciernan, tanto no
ámbito público, como privado.
A mesma Lei do Menor recolle o dereito destes a ser ouvidos e escoitados,
sen discriminación algunha por idade, discapacidade ou calquera outra
circunstancia, tanto no ámbito familiar como en calquera procedemento
administrativo, xudicial ou de mediación en que estea afectado e que conduza a
unha decisión que incida na súa esfera persoal, familiar ou social, téndose
debidamente en conta as súas opinións, en función da súa idade e madurez.
Para iso, o menor deberá recibir a información que lle permita o exercicio
deste dereito nunha linguaxe comprensible, en formatos accesibles e adaptados
ás súas circunstancias. É realidade ou ficción? Cúmprese?
RENUNCIAR ÁS AULAS
Xa o di Francesco Tonucci: “a escola é unha estrutura absolutamente allea á
vida social”. Aulas que se repiten en calquera lugar do país, co mesmo
mobiliario “verde ministerio” como o cualifica Javier Bahón, e con alumnos repetindo
contidos que en moitas ocasións non lles esperta o mínimo interese. Por iso,
Tonucci propón renunciar ás aulas e substituílas por centros que traballen por
recunchos, con laboratorios e talleres que esperten o interese dos nenos.
QUE SEXA ESCOITADO
Tonucci realizou o proxecto a “Cidade dos nenos” que
pretende pedir aos gobernantes das cidades que consideren aos máis pequenos
como interlocutores para propor cambios nas estruturas urbanas e adecualas aos
seus intereses.
A finalidade é que o neno sexa escoitado e tido en conta,
en todos os ámbitos da vida, desde a escola até o barrio e a cidade. Con iso
potenciar unha escola máis significativa, máis atrayente, que realmente eduque
para a vida.
Desgraciadamente estas experiencias pilotos non chegan a bo porto no 90%
dos casos porque habería que cambiar moitas estruturas que a día de hoxe son
infranqueables. Non interesa a opinión dos máis pequenos e desfavorecidos
porque a recado que non é o interese do poderoso cabaleiro “don Diñeiro”.
OUTRA CIDADE
Pero os nenos e os mozos non se cansan de seguir no seu empeño de cambiar a
sociedade. Como é o caso dun grupo de recentemente graduados en Xeografía que
queren realizar un proxecto participativo de amaño dun dos barrios históricos e
máis abandonados da cidade de Las Palmas de Gran Canaria.
Un proxecto que non consiste só en “albear” os problemas e darlle outra
“cor,” senón que trata de facer máis digna a vida de centos de persoas, maiores
e nenos.
Fagámoslles caso, que, a recado, outra escola, outro barrio, outra cidade teriamos