As liñas dos campos de fútbol establecen unha "enorme fronteira" que delimita os espazos ocupados polos nenos e "acantoa" ás mozas e as limita a un papel secundario.
Un decreto de inclusión e equidade do Goberno valenciano pretende identificar as barreiras físicas e virtuais nos centros educativos para poder eliminalas.
eldiario.es
O patio do colexio está, tradicionalmente, colonizado polos xogos de pelota
cos nenos invadindo a maior parte do espazo e relegando ás mozas a un
papel secundario. O balón convértese nun medio de discriminación entre clases,
entre quen lles gusta o fútbol (e dentro destes entre quen xogan ben e quen non
o fan tan ben) e quen non lles gusta.
Desde diferentes administracións, como é o caso da Generalitat Valenciana,
estase traballado en cambiar esta tendencia a través de proxectos de innovación
desde o punto de vista coeducativo. "Cada vez son máis os centros con
patios inclusivos", ao redor dun 10% (uns 600) segundo informan desde a
Conselleria de Educación.
Todo xorde, explica o director xeral de Política Educativa, Jaume Fullana,
por mor dunha xornada informativa celebrada o 1 de abril de 2017 titulada
'Edusiona’t amb els espais educatius' na que participaron uns 400 profesionais
e na que se presentaron un total de nove experiencias de centros. "A clave
é que a configuración do patio determina un público determinado", apunta
Fullana, quen explica como as liñas do campo de fútbol establecen unha
"enorme fronteira" que facilita que os espazos centrais das zonas de
recreo estean ocupados "principalmente" polos nenos e as mozas queden
"arrinconadas e cun papel secundario". O obxectivo da Conselleria,
sostén, é cambiar eses roles, "e para iso debemos saber a escola que
queremos".
Para iso, abríronse espazos de reflexión e diálogo co obxectivo de escoitar
aos expertos e "mirar cara ao interior das escolas". Así, leváronse a
cabo diversas experiencias e proxectos en numerosas escolas por todo o
territorio valenciano e "os que funcionan, repítense".
Algunhas destas experiencias consisten na redistribución de zonas nos
patios, diferenciando contornas e democratizando o espazo. Deste xeito, en
determinados proxectos se reserva unha zona para xogos de pelota, pero tamén
outras para outros usos; habilítanse zonas verdes e hortos educativos; píntanse
no chan 'taboleiros' para xogos tradicionais como o 'sambori' (rayuela), o tres
en raia, as carreiras de chapas, o fútbol con chapas, o twister...
convertendo o patio nun lugar de lecer pero tamén de aprendizaxe, a través de
xogos inclusivos e non excluíntes.
Todo iso, desenvolvido a partir do decreto de inclusión e equidad que busca
identificar as barreiras (físicas e virtuais) e eliminalas tanto no centro e a
súa contorna como na clase.
Este decreto ten por obxecto establecer e regular os
principios e as actuacións encamiñadas ao desenvolvemento dun modelo inclusivo
no sistema educativo valenciano "para facer efectivos os principios de
equidad e igualdade de oportunidades no acceso, participación, permanencia e
progreso de todo o alumnado, e conseguir que os centros docentes constitúanse
en elementos dinamizadores da transformación social cara á igualdade e a plena
inclusión de todas as persoas, en especial daquelas que se atopan en situación
de maior vulnerabilidade e en risco de exclusión".
Aínda que o camiño é longo e aínda queda moito treito por percorrer, xa se
están dando pasos importantes e decididos cara á igualdade real nas escolas,
cara á democratización dos patios de recreo.