A síndrome do neno emperador caracterízase porque o neno asume unha actitude de franco desafío á figura de autoridade do fogar, coa intención de non acatar as regras xa establecidas e tratando de impor as súas propias.
Equipo De Orientación Educativa Y Psicopedagógica De La Rioja Baja
A frustración é un sentimento indispensable para o ser humano, que debe ser vivido desde a infancia. Os nenos necesitan desde os primeiros anos de vida, rutinas, regras e límites claros e aprender que non todo pode ser tal e como queren e cando ou como queren.
No entanto, e ás veces a pesar do que os pais fan, hai nenos que se mostran
moi impulsivos, que amenten, que teñen actitudes vingativas, que non conectan
cos demais, que son insensibles, con ganas de facer o mal porque asi, se senten
poderosos, fáltalles empatía. Estas son actitudes tiránicas que a partir dos 11
anos pódense agudizar e que máis adiante xa son máis difíciles de canalizar
porque se xuntan coa rebeldía propia da adolescencia. Si os pais exercen a súa
autoridade con agarimo e constancia, os apuntamentos de tiranía deberían ir
mitigándose. O problema chega si non hai reacción por parte dos proxenitores,
que no seu afán de buscar unha explicación (escusando todo), non se atreven a
impor a disciplina adecuada.
O problema vaise agravando ata que a familia ten a sensación de que se lle
foi das mans. É entón cando deben pedir axuda externa. Con moita frecuencia os
pais tentan facer os correctivos necesarios cando xa a mala actitude do
neno-adolescente está enraizada na súa personalidade. Isto complica aínda máis
a posibilidade de reverter o comportamento hostil. Os castigos ou as chamadas
verbais de atención, son os típicos recursos que adoitan utilizar os pais para
corrixir o comportamento do neno, con resultados totalmente infrutuosos, xa que
a autoridade dos pais xa foi excedida e o neno non quere atender a razóns por
xustificadas que sexan, facendo prevalecer o seu punto de vista.
Esta síndrome caracterízase porque o neno asume unha actitude de franco
desafío á figura de autoridade do fogar, coa intención de non acatar as regras
xa establecidas e tratando de impor as súas propias.
Non debemos esquecer que unha das funcións principais como pais, é educar
para que os fillos poidan autorregularse, pero, para iso, antes ten que haber
alguén que poña límites desde fóra: os pais.
Isto implica que hai que ensinarlles o que é ou non correcto en función da
implicación doutras persoas, a aceptar cando se lle di que NON a algo, a ser
pacientes e esperar e ensinarlles o que é a frustración e como dominar esa
sensación. É importante remarcar que nas relacións persoais non se pode gañar
sempre, senón que se pode ser asertivo si queremos ter relacións sas.
QUE É A SINDROME DO NENO EMPERADOR OU NENO TIRANO?
É un trastorno da conduta infantil que se manifesta en forma de desafío,
chantaxe e mesmo agresión aos pais, que perderon toda autoridade para o menor.
Os nenos con esta síndrome son intolerantes a un non, que pronuncian en escasas
ocasións os seus pais, tampouco son empáticos, así que non saben porse na pel
doutra persoa, nin expresar nin xestionar as súas emocións. A actitude cos pais
é distante, ademais de moi esixente e os adultos móstranse consentidores con
eles para evitar situacións de tensión en casa.
Segundo Carla Villaverde (Usmij de Majadahonda, Madrid)
esta conduta tiránica adoita aparecer moi pronto, cando non queren recoller os
seus xoguetes e se lle permite. Sobre os 5-6 anos que é cando chega a etapa
escolar de primaria e comeza a demandarse ao neno que sexa máis autónomo e faga
máis cousas por si mesmo, ao non ter interiorizadas e aceptadas normas e límites e
teñen todo o que desexan, xorden os problemas na convivencia como as rabietas
ou o enfado permanente.
Segundo Soler, obsérvanse síntomas como “comportamento agresivo” (verbal ou físico) cara aos seus ascendentes; patrón de relación desafiante, provocador e baseado na mentira, co único obxectivo de impor a súa vontade e constantemente violación das normas e os límites establecidos pola familia.
Para previr este problema, debemos educar aos nosos fillos desde a
primeira infancia, ensinándolles a vivir en sociedade. Han de ver, captar e
sentir afecto e é preciso transmitirlles valores. Formalos na empatía,
motivalos sen o estímulo baleiro da insaciabilidad, educalos nos seus dereitos
e deberes, instaurar un modelo de ética que priorice o razoamento, a capacidade
de crítica e a responsabilidade de asumir as consecuencias que a propia conduta
terá para os demais. Ensinarlles a diferir as gratificaciones, a tolerar frustracións,
a controlar os impulsos e a relacionarse con adultos e iguais. Está claro que
as pautas de comportamento que aprendamos na nosa infancia van estar moi
presentes na nosa vida adulta; por isto, os nenos que aprenden a conseguir
calquera cousa inmediatamente con só pedila, merézana ou non polo seu esforzo,
van construír unha serie de esquemas mentais baseados no feito de que os demais
deben respectar e cumprir as súas esixencias. Estes esquemas manteranse na
adultez, comportándose como adultos afeitos obter o que piden.
A pedagoga Mercedes Domenech sinala que moitas veces
os pais claudican por medo a que a rifa se lles vaia das mans. A solución pasa
por explicar os límites e reforzar os aspectos positivos do neno. A claridade
nesas barreiras, o reforzo positivo e sobre todo dedicarlles “tempo de
calidade” daralles a seguridade para desenvolverse como persoas autónomas e
felices.
POSIBLES CAUSAS QUE DESENCADEAN O COMPORTAMENTO VIOLENTO DOS NENOS CARA AOS SEUS PAIS
Son diversos os factores que se conxugan para que os nenos e adolescentes
comecen a evidenciar os síntomas da síndrome do neno emperador.
Estes son os máis frecuentes:
Ausencia frecuente ou continuada de ambos ou un dos proxenitores. O problema ten a súa orixe moitas veces nuns proxenitores ausentes que, para paliar o seu sentimento de culpabilidade polo tempo que non pasan co neno, concédenlle todos os caprichos. Con iso transmiten ao neno a mensaxe de que, a pesar da súa soidade afectiva, é o centro do universo e os adultos están alí para satisfacer todas as súas esixencias.
Ausencia de límites e normas para evitar enfrontamentos co neno, que adopta unha conduta agresiva e violenta proxectándoa en todos os ámbitos da sociedade. Si os pais non dedican tempo suficiente á crianza, delegando en terceiras persoas, tampouco terán tempo para educar ao seu fillo en normas de conduta, co cal o rei da casa sentirá que ten total impunidade.
Permisividad excesiva e inxustificada.
A pretensión de satisfacer os desexos de forma inmediata e sen restricións, debido ao desenvolvemento dunha sociedade que levou con iso maiores comodidades o estilo de vida.
O atraso dos mozos de hoxe día na adopción de roles de responsabilidade, atraso apoiado polos adultos, obtendo as metas a calquera prezo.
Incoherencia á hora de trasladar ao neno certas normas, e falta de acordo entre os pais á hora de mantelas.
Factores persoais como egocentrismo, baixa autoestima, nula empatía, baixa tolerancia á frustración ou tendencia á impulsividad.
Consumo de alcol/drogas na contorna social do neno, que lle xera inestabilidade emocional.
Falta de inculcación de valores morais ou do seu reforzamento.
Sobreprotección. Perder o medo a dicirlles NON e frustrar as súas expectativas de cando en vez.
Adóitase dar con maior frecuencia nas familias disfuncionais
CARACTERISTICAS QUE PRESENTAN OS NENOS CON SINDROME “DO NENO EMPERADOR”
Percepción esaxerada do que lle corresponde. Non pide, esixe. Até o punto de non sentirse satisfeito con nada.Baixa tolerancia á frustración (non toleran os fracasos), aburrimento ou negación ante aquilo que solicitaron. Nestes casos responde con rabietas, ira, insultos ou violencia diante da familia e amizades. Non importa si o lugar é público.
Presenta poucas estratexias para resolver problemas en por si. Está afeito a que llos resolvan.
Sempre atopa xustificación para as súas condutas. Ademais, culpabiliza a outros das consecuencias dos seus actos.
O seu egocentrismo faille crer firmemente que o mundo vira ao redor del.
Non empatiza. Por tanto, non sente remorsos cando grita, ameaza ou agride fisicamente.
Adoecen do intento de comprender ao outro , posúen escasa capacidade de introspección e de autodominio.
Discute as normas e os castigos cos seus pais, aqueles a quen chama malos e inxustos. Este aspecto benefícialles, xa que consegue que sentan mal e cedan de novo.
Fan rabiar aos seus pais, molestan a quen teñen ao seu ao redor, queren ser constantemente o centro de atención, que se lles ouza só a eles, son desobedientes e desafiantes.
As rabechas, os prantos sabe que lle serven para conseguir os seus obxectivos. Calquera cambio que implique a súa perda de poder, o seu dominio, leva tensións na vida familiar.
Non responden ben ante figuras de autoridade ou normas sociais.
COMO PREVIR NENOS EMPERADORES EN CASA. REGRAS BASICAS PARA FREAR
COMPORTAMENTOS TIRANOS
Si os pais chegaron ao momento límite cos seus fillos, poden e deben pedir
axuda externa xa sexa pública ou privada. Ademais, o pediatra ofreceralles
pautas e consellos sobre como actuar e mesmo lles pode derivar a outros
especialistas. Algúns nenos -e os seus pais- necesitan ademais psicoterapia
dependendo dos síntomas e da súa idade. Si se tratase de preadolescentes ou
adolescentes e xa se volveron agresivos, o problema é máis serio e a terapia
máis longa.
Pódense aplicar as seguintes regras para atallar comportamentos tiránicos:
Rutina, rutina e máis rutinas. O día a día do neno debe estar pautado: Horas fixas para comer, para deitarse, para realizar os deberes……Tamén debe ter unha serie de obrigacións en casa (facer a cama, pór a mesa, botar a roupa sucia ao cubo…) das que non se pode escabullir, E normas moi claras sobre o seu tempo de lecer.
Nada de ameazas. As ameazas transmiten inseguridade ao neno e só logran aumentar a súa tendencia á negociación.
Non se trata de prohibilo todo despois de haberlle deixado facer todo. Unha vez dita unha cousa non hai que retractarse, así que máis vale pensar con calma antes de falar ou actuar.
Non serve de nada argumentar sen fin, o neno tirano non está afeito ás palabras. No canto de discutir, hai que lembrarlle cales son as regras que fixamos e a súa deber de respectalas.
Débese fomentar a tolerancia cero a condutas hostís, tanto ás psicolóxicas como ás físicas.
Fomentar o desenvolvemento da empatía para que o neno aprenda a porse no lugar do outro e entenda as emocións propias e alleas.
Ensinar, promover e premiar o valor do esforzo, de maneira independentemente aos resultados que consiga o neno, para así axudarlle a que tolere as situacións de frustración.
Favorecer unha comunicación adecuada (sen berros nin ameazas, respectando a quenda de palabra e con ton de voz adecuado), practicar escóitaa activa (estar presente e consciente á hora de comunicarnos con outras persoas).
Predicar co exemplo por parte dos proxenitores, porque eles son o modelo de conduta para os seus fillos. É aconsellable que os pais xestionen de maneira adecuada os sentimentos de culpabilidade polos momentos de ausencia e traducido en tempo de calidade.
A presenza de normas e limites desde idades temperás. Desta maneira, con tarefas e obrigacións sinxelas e acordes á súa idade, foméntase a autonomía e responsabilidade nos nenos, que se traduce no desenvolvemento de condutas sociais adecuadas. Algúns límites son innegociables.
Os pais deben ser capaces de admitir que o seu fillo é un tirano e non buscarlle atenuantes. Por tanto, deben de ser capaces de pedir axuda a expertos do ámbito sanitario e escolar si teñen serias dificultades para reconducir a situación. É moi importante que os pais establezan coordinación cos mestres e co departamento de orientación do centro, xa que o colexio é o seguinte contexto significativo para o neno: alí aprende a socialización ademais de contidos curriculares…… Unha vez que o neno se converteu nun “pequeno emperador” pódese desandar o camiño que levou a ese punto, de maneira paulatina, introducindo normas e límites e evitar mensaxes que danen a autoestima do neno. O obxectivo é modificar a conduta do neno para que aprenda a xestionar os seus pensamentos, emocións e frustracións co fin de ser feliz consigo mesmo e coa contorna.
Lembrar que os milagres non existen e a educación é unha carreira de fondo: poida que non haxa resultados inmediatos, pero, segundo vai crecendo, o neno logrará interiorizar os nosos ensinos.