Aos mestres os
medios cédenlles pouco a palabra, salvo cando gañan un concurso.
Elvira Lindo :: El país
Se queres tomar o
pulso do teu país, escoita aos mestres e os profesores. Se queres que un artigo
provoque o anhelado click que fai as veces de fermento na rede, non escribas
sobre o que che contaron, porque o que se espera hoxe de calquera columnista é
que anime o cotarro, e animar o cotarro significa escribir sobre Cataluña,
Puigdemont ou Woody Allen, por pór tres exemplos significativos. A educación
interesa ben pouco. Tan pouco, que o gran acordo sobre o noso sistema educativo
segue esperando quenda porque antes ha de arranxarse España. Coma se iso fóra a
ocorrer algunha vez! Ademais, para que escribir, se cada español leva no seu
interior un experto que arranxaría a educación en dúas patadas.
Con curiosidade e
moitas dúbidas sobre o que vou dicir tomo a AVE cara a Sevilla para atoparme
con profesores de Lingua e Literatura. Empezamos mal: Lingua e Literatura. Esas
materias que xunto ás materias artísticas cada vez ocupan menos espazo no
programa. Abro o xornal e leo unha entrevista cunha psicóloga que diserta sobre
como facer da escola un lugar idílico. Dun tempo para acó, observo que as
informacións sobre educación divídense en dúas: ou ben nos ofrecen os
resultados deprimentes que ocupamos no ranking educativo europeo e ese día os
interlocutores divídense entre os que estrañan a autoridade e os que falan de
Finlandia, ou ben son entrevistas con expertos que lles len a cartilla aos
mestres porque son antigos, dan clases do XIX, non saben que aos nenos
atráeselles con pantallas (Divos meu, son os únicos no Planeta que non o
saben!) e descoñecen a fórmula máxica para os nenos entren felices cada día á
escola.
Os artigos sobre o
noso atraso educativo son deprimentes, pero máis irrita a permanente regañina
guay aos sacrificados e a miúdo deostados profesionais do ensino. Aos profes os
medios cédenlles pouco a palabra, salvo cando gañan un concurso; os expertos,
en cambio, fan uso dela cada dous por tres. E eu, que excéntricamente
preocúpome pola educación, pregúntome si non será que tamén estou desfasada en
materia educativa, aínda que xuro que sei da importancia que teñen as pantallas
porque nas miñas propias carnes sufro un déficit de atención como xamais
padecera. A punto estou de claudicar e tacharme de antiga cando me saltan de
súpeto (á pantalla) as palabras airadas e luminosas dunha moza mestra, María,
que responde desde Facebook á experta do día. María di así: “Non é verdade que
deamos clases como no XIX e non me cansarei de repetilo. Todos os días vexo a
decenas de compañeiros partirse o lombo por facer das súas clases espazos de
reflexión, de descubrimento e debate ante un mundo cada vez máis complexo.
Varias veces descubrinme pensando 'oxalá me deron clase así', mentres espiaba
polo portelo dunha porta. Todo isto, non o esquezamos, cunha administración que
segue sen baixar os cocientes, que non inviste un duro de máis nin favorece a
autonomía dos centros, que non pon profesores de apoio e cunha xornada laboral
que deixa pouco espazo para practicamente máis nada que as aulas”.
Emocióname que
estas palabras veñan dunha mestra que acaba de entrar no mundo do ensino.
Espéranlle duras xornadas. O puro oficio require moita enerxía. Recibirá
algunhas rifas e algunhas leccións dos pais. Deberá reservarse consideracións
reveladoras sobre un alumno ao ser consciente de que o enfrontamento cos seus
pais só pode abocar ao desastre. Eu coñezo moitas Marías, das que empezan e
tamén das que se xubilan. As teño diante agora, xa en Sevilla, esperando a
que lles ilumine un pouco sobre como facer que os seus alumnos escriban bos
relatos para ese soado concurso ao que todos nos presentamos de nenos, o de
Coca Cola. Pero, que sei eu? Levo algunhas notas. Opino que debemos defender e
promover a colaboración dos pais no ensino, non só para fiscalizar o
funcionamento dos centros senón para facilitar o traballo do mestre. Dado que
estamos ante unha xeración de nenos nerviosos (por que negalo), a consecuencia
dun exceso de estímulos que temerariamente non estamos dispostos a rebaixar,
non hai maneira de que lle tomen o gusto á lectura si non é acompañándolles no
proceso, cada noite, como diversión, como momento de encontro. Non falla: os
nenos desexan que os seus pais se divirtan con eles. Gañarán en capacidade de
concentración e estarán a construír un recordo que lles ha de acompañar sempre.
Teño moita fe no que se aprende en casa.
Os profesores dinme
que a Junta de Andalucía prohibe a prescrición de libros de ficción. Aquí
entramos no terreo da demagoxia: os contos non teñen valor, por iso sempre han
de ser gratis. Ai, eu desexo que haxa moitos pais que desobedezan as normas. E
tamén espero que algún experto algunha vez se pregunte pola felicidade dos
profesores. Sería revolucionario.